سرعت جذب یا rate of absorption یکی از پارامترهای کلیدی در طراحی مکملهای ویتامینی مؤثر است، بهویژه زمانی که هدف، پاسخ سریع بیوشیمیایی در بدن باشد. این ویژگی از مرحله آزادسازی و انحلال ماده مؤثره در محیط گوارشی آغاز میشود و تا انتقال آن به جریان خون ادامه دارد. هرچه سرعت انحلال بالاتر باشد و مانع فیزیولوژیک کمتری در مسیر جذب وجود داشته باشد، شروع اثر مکمل سریعتر خواهد بود. این مسئله در شرایطی مانند خستگی شدید، افت ایمنی یا دوره نقاهت بیماری اهمیت ویژه دارد، جایی که پاسخ سریع بالینی مطلوب است.
فرم شیمیایی ویتامین و انتخاب فرم دارویی نقش تعیینکنندهای در سرعت جذب دارند. ویتامینهای محلول در آب مانند ویتامین C و ویتامینهای گروه B بهطور طبیعی سرعت جذب بالایی دارند، ولی فرمهایی مانند قرصهای پوششدار یا ماتریسهای آهستهرهش میتوانند این روند را کند کنند. در مقابل، فرمهای مایع یا قرصهای جوشان به دلیل انحلال سریع، جذب ابتدایی بالاتری نشان میدهند. در مورد ویتامینهای چربدوست (A، D، E، K) جذب به وجود چربیهای رژیمی و امولسیونسازی بستگی دارد؛ بنابراین طراحی فرمولاسیون باید به گونهای باشد که فرآیند امولسیونسازی را تسهیل کند.
یکی از نوآوریهای مهم برای افزایش سرعت جذب، استفاده از فناوریهای نوین مانند لیپوزومالیزاسیون و نانوامولسیونهاست. این سامانهها ویتامین را در ساختارهای نانوذرهای به دستگاه گوارش تحویل میدهند که بلافاصله پس از ورود، آماده عبور از سد اپیتلیال و ورود به جریان خون هستند. همچنین استفاده از سورفکتانتهای زیستسازگار، آنزیمهای گوارشی کمکی یا حاملهای طبیعی مانند فسفولیپیدها نیز میتواند سرعت جذب را افزایش دهد. در مکملهای طراحیشده برای ورزشکاران یا کاربردهای فوری، این تکنولوژیها ارزش تجاری بالایی دارند.
در مجموع، سرعت جذب مکملهای ویتامینی نهتنها وابسته به خواص ذاتی ماده مؤثره است، بلکه نتیجهی مستقیم انتخاب فرم شیمیایی، طراحی فرمولاسیون و استراتژی دارورسانی است. در بازار رقابتی امروز، جایی که اثربخشی سریع برای مصرفکننده معیار مهمی است، شرکتهایی که توانایی علمی و تکنولوژیک لازم برای تسریع جذب و شروع اثر را دارند، برتری عملیاتی و بازاری آشکاری خواهند داشت.